Sun’iy intellektning (AI) korporativ landshaftga ta’siri kuchayib borayotganining belgisi sifatida Yevropaning yetakchi fintech giganti Klarna o’tgan oy 700 ta mijozlarga xizmat ko’rsatuvchi xodimini AI ga almashtirganini e’lon qilganidan keyin vaziyatga munosabat bildirdi. Kompaniya maʼlumotlariga koʻra, AI ishdan boʻshatilgan 700 nafar xodim bajargan vazifalarga teng vazifalarni bajaradi. Ishchi kuchining qisqarishi zamonaviy biznesda avtomatlashtirish va AI yechimlarini tezlashtirishni ta’kidlaydi.
Biroq, AI ning ishchi kuchiga ta’siri an’anaviy rollardan tashqariga chiqadi. Xalqaro Valyuta Fondining (IMF) yaqinda e’lon qilingan hisobotida AI rivojlangan iqtisodiyotdagi ish o’rinlarining 60 foiziga ta’sir qilishi kutilmoqda. Ushbu ogohlantirish ishchi kuchining turli sohalari uchun AI texnologiyalarining keng qamrovli oqibatlarini ta’kidlab, avtomatlashtirish davrida bandlikning o’zgaruvchan xarakterini hal qilish uchun shoshilinch choralar ko’rish zarurligini ta’kidlaydi.
Xalqaro Valyuta Fondi (IMF) AIda ish o’rinlari yo’qolishi haqida ogohlantirayotgan yagona kompaniya emas. Accenture bilan hamkorlikda Jahon Iqtisodiy Forumi katta til modellarining (LLM) bandlikka ta’sirini o’rganuvchi yana bir hisobotni ham nashr etdi. Hisobot LLM dasturlarini sektorlar bo’ylab integratsiyalashuviga chuqur nazar tashlab, ma’lumotlar bilan qanday munosabatda bo’lishimiz va hayotimizdagi seysmik o’zgarishlarga oydinlik kiritadi.
AI bilan almashtirilishi xavfi eng yuqori 10 ta kasb
Quyida Jahon Iqtisodiy Forumi tadqiqotiga ko’ra, sun’iy intellekt eng ko’p ta’sir ko’rsatadigan o’nta ish joylari keltirilgan.
- IT
- Moliya
- Xaridor savdosi
- Operatsiyalar
- HR
- Marketing
- Huquq
- Yetkazib berish tizimi
- Texnik ish o’rinlari (dasturchilar, koderlar, dasturiy ta’minot muhandislari, ma’lumotlar tahlilchilari)
- Bozor tadqiqotlari bo’yicha tahlilchilar
Ro’yxatdagi so’nggi ikki ish o’rinlari yaqinda Business Insider hisobotiga asoslanadi. Bu ChatGPT va Google Gemini kabi generativ AI vositalari ushbu aniq ishlarni o’zgartirishga tayyor ekanligini ta’kidlaydi.
Va Visual Capitalist tufayli bizda Jahon Iqtisodiy Forumi hisoboti natijalarini aks ettiruvchi infografika mavjud. Ushbu diagrammada AI nosozliklari haqida gap ketganda, turli HR bo’limlarining turli darajadagi ta’siri baholanadi.
Ma’lumotlar va metodologiya
Qaysi bandlik bo‘limlari AI dan ko‘proq ta’sirlanishini aniqlash uchun tadqiqotchilar maxsus metodologiyadan foydalanganlar va tilning muhim rol o‘ynashini aniqlash uchun hujjatlarni o‘qish kabi turli kasblarga oid 19 000 dan ortiq topshiriqlarni baholashgan. Tilga bog’liq deb topilgan vazifalar ularni bajarish uchun zarur bo’lgan inson ishtiroki darajasini baholash uchun qo’shimcha tekshirildi.
Ushbu keng qamrovli tahlildan foydalanib, tadqiqotchilar AI turli kasbiy guruhlarga qanday ta’sir qilishini taxmin qilishdi. Ushbu uslubiy yondashuv AIning turli sohalardagi ishchi kuchiga potentsial ta’siri haqida qimmatli ma’lumot berdi.