Grab: Konferensiyadan tug‘ilgan g‘oya qanday global innovatsiyaga aylandi?

Janubi-Sharqiy Osiyoning yetakchi super ilovasi

Grab – Janubi-Sharqiy Osiyoning eng yirik texnologik kompaniyalaridan biri bo‘lib, 2012-yilda taksi xizmati sifatida ish boshlagan. Yillar davomida kompaniya xizmat doirasini kengaytirib, ovqat yetkazib berish, logistika va moliyaviy xizmatlar sohalarini ham o‘z ichiga oldi. Bugungi kunda Grab 6 dan ortiq davlatda 190 milliondan ortiq foydalanuvchiga xizmat ko‘rsatadi, bu esa uni mintaqadagi eng yirik super ilovalardan biriga aylantirgan.

Grabning yaratilishi va asoschilari

2012-yilda Anthony Tan va Tan Hooi Ling tomonidan asos solingan Grab g‘oyasi AQShda konferensiyada tug‘ilgan. Anthony Tan Harvard Biznes Maktabida tahsil olgan bo‘lsa, Tan Hooi Ling Pensilvaniya universitetining Wharton maktabi bitiruvchisidir. Ular transport sohasida mavjud muammolarni hal qilish uchun texnologiyaga asoslangan yechim yaratishga qaror qilishdi.

Dastlab “MyTeksi” nomi bilan ish boshlagan kompaniya qisqa vaqt ichida mashhurlikka erishdi va 2013-yilda “Grab” deb qayta nomlandi.

Grabning rivojlanishi va investitsiyalar

Grab yillar davomida o‘z xizmatlarini kengaytirish maqsadida yirik investorlarni jalb qildi. SoftBank Vision Fund, Temasek Holdings va Microsoft kabi yirik investorlardan 10 milliard dollardan ortiq mablag‘ yig‘di. Kompaniyaning bosh qarorgohi Singapurda joylashgan bo‘lib, Janubi-Sharqiy Osiyoning 30 dan ortiq shaharlarida ofislarga ega.

2021-yilda Grab maxsus maqsadli sotib olish kompaniyasi (SPAC) bilan birlashib, 40 milliard dollarga baholandi, bu esa uni o‘sha paytdagi eng yirik SPAC bitimlaridan biriga aylantirdi.

Grabning iqtisodiyotga ta’siri va innovatsiyalari

Bugungi kunda Grabda 2 milliondan ortiq kishi ishlaydi va kompaniya Janubi-Sharqiy Osiyo davlatlarining yalpi ichki mahsulotiga milliardlab dollar daromad qo‘shmoqda. Grab mintaqadagi innovatsion texnologiyalar va biznes modellarini rivojlantirishda yetakchi rol o‘ynaydi.

Grabning asosiy xizmatlari

1. Transport: Taksi, shaxsiy avtomobillar va mototsikl orqali haydash xizmatlari.
2. Ovqat yetkazib berish: GrabFood orqali restoranlardan taom buyurtma qilish.
3. Tezkor yetkazib berish: GrabExpress xizmatidan foydalanib, mahsulotlar va paketlarni bir kunda yetkazish.
4. Moliyaviy xizmatlar: Grab Financial Group orqali to‘lovlar, sug‘urta va mikromoliyalashtirish.

Grabning kengayishi va Uber bilan kelishuvi

Grab transport xizmatlarini kengaytirish maqsadida Uber’ning Janubi-Sharqiy Osiyodagi biznesini sotib oldi. Bu bilan kompaniya mintaqadagi yetakchi texnologik platformaga aylandi va Uberning haydovchilari Grab ekotizimiga qo‘shildi.

Brendning o‘zgarishi va yangi xizmatlar

2016-yilda kompaniya “GrabTaxi” nomidan “Taxi” so‘zini olib tashlab, faqat “Grab” nomi ostida faoliyat yurita boshladi. Bu kompaniyaning faqat taksi emas, balki transport va turli xizmatlarni o‘z ichiga olgan yirik ekotizimga aylanganini anglatardi.

Grab shuningdek:

GrabFinancial – moliyaviy xizmatlar (kreditlash, sug‘urta, hamyonlar) kabi yo‘nalishlarni ishga tushirdi.

GrabCar – shaxsiy avtomobillarni ijaraga berish xizmati,

GrabFood – ovqat yetkazib berish platformasi,

GrabExpress – kuryerlik xizmati,

GrabPay – raqamli to‘lov tizimi,

Grabning kelajagi

Grab bugungi kunda Janubi-Sharqiy Osiyoning eng yirik raqamli ekotizimlaridan biri bo‘lib, millionlab foydalanuvchilarga xizmat ko‘rsatmoqda. Kompaniya AI, sun’iy intellekt va big data texnologiyalaridan foydalangan holda xizmatlarini rivojlantirishda davom etmoqda.

Kompaniya mintaqa iqtisodiyotini kuchaytirish, yangi ish o‘rinlarini yaratish va odamlarning kundalik hayotini yanada qulay qilishni maqsad qilgan.