AI’dan foydalanganingizda “Qancha elektr ketmoqda?” degan savol tug‘ilganmi?
Hugging Face muhandisi Julien Delavande aynan shu savolga javob topish uchun maxsus vosita yaratdi.
AI ortidagi yashirin xarajatlar
Har bir sun’iy intellekt modeli ishlatilganda, u katta hajmdagi elektr energiyasini talab qiladi. GPU va maxsus chiplar asosida ishlovchi bu tizimlar, ayniqsa, keng ko‘lamda ishlatilganda, sezilarli darajada quvvat iste’mol qiladi. AI texnologiyalarining ommalashuvi esa yaqin yillarda global elektr talabini keskin oshirishi kutilmoqda.
Ekologiyani unutmaylik
Ko‘plab kompaniyalar AI uchun energiya ta’minotida ekologik jihatdan xavfli yo‘nalishlarni tanlamoqda. Delavande’ning vositasi esa bu masalaga e’tibor qaratish va foydalanuvchilarni ongli qaror qabul qilishga undashni maqsad qilgan.
Vosita qanday ishlaydi?
Delavande yaratgan yechim — Chat UI kabi ochiq kodli platformalarda ishlaydi va Meta’ning Llama 3.3 70B yoki Google’ning Gemma 3 modellarida yuborilgan har bir xabarning elektr sarfini real vaqt rejimida hisoblab beradi. Natija esa Vatt-soat yoki Joul ko‘rinishida taqdim etiladi. Hatto bu ko‘rsatkichlar maishiy texnika bilan solishtiriladi:
Masalan, Llama 3.3 70B modelidan oddiy email yozishni so‘rash — 0.1841 Vatt-soat, ya’ni mikroto‘lqinli pechni 0.12 soniyaga yoqish bilan teng!
Aniqlik? Bu faqat baho
Delavande bu ko‘rsatkichlarning taxminiy ekanini ta’kidlaydi. Biroq, bu vosita bir haqiqatni eslatib turadi: har bir chatbot javobining ham narxi bor.
Kelajak — shaffoflikda
“AI energiya xaritasi” kabi loyihalar orqali ochiq manbali jamiyatda shaffoflikka intilyapmiz. Ehtimol, bir kun kelib har bir AI modeli uchun ham “energiya yorliqlari” majburiy bo‘lib qoladi”, — deydi Delavande va uning hamkorlari.
