Muxammad Xalil, Startup Garage asoschisi
Toshkent, 2025-yil may
Geosiyosat va global innovatsiyalar tutashgan tarixiy lahzada, AQSh prezidenti Donald J. Trumpning Saudiya Arabistoniga qilgan tashrifi natijasida $600 milliarddan ortiq strategik investitsiya e’lon qilindi. Ushbu ko‘rsatkich kelgusi yillarda $1 trilliongacha yetishi mumkin. Bu tashrif shunchaki rasmiy safar emas edi — u hukumatlarning endi nafaqat nazoratchi, balki iqtisodiy o‘sish va texnologik yetakchilik me’morlari sifatida yangi rolga chiqayotganini ko‘rsatdi.
Riyozda bo‘lib o‘tgan Saudiya-Amerika Investitsiya Forumi siyosiy yetakchilar va dunyoning eng yirik texnologik hamda investitsion kompaniyalari rahbarlarini jamladi. Forumda ishtirok etganlar orasida Elon Musk (Tesla & SpaceX), Sam Altman (OpenAI), Jensen Huang (Nvidia), Andy Jassy (Amazon), Larry Fink (BlackRock), Alex Karp (Palantir), Arvind Krishna (IBM) va Jane Fraser (Citigroup) kabi dunyo miqyosidagi yetakchi shaxslar bor edi. Ularning ishtiroki bu voqeaning nafaqat AQSh va Saudiya Arabistoni uchun, balki global innovatsiyalar kelajagi uchun naqadar muhim ekanligini ko‘rsatdi.
💼 Asosiy investitsion kelishuvlar
Forumda quyidagi yirik bitimlar e’lon qilindi:
- $600 milliarddan ortiq Saudiya investitsiya va’dalari, sun’iy intellekt, energetika, mudofaa va sog‘liqni saqlash sohalarini qamrab olgan holda — Trump bu raqam $1 trillionga yetishini aytib o‘tdi.
- Nvidia boshchiligida $500 milliardlik sun’iy intellekt infratuzilmasi loyihasi, AQShda ilg‘or ma’lumotlarni qayta ishlash markazlarini yaratishga qaratilgan.
- $142 milliardlik mudofaa bitimlari, shundan $4.8 milliardlik Boeing bilan samolyot va texnologiyalarni yetkazib berish shartnomasi
- Saudiya tomonidan moliyalashtirilgan DataVolt kompaniyasining $20 milliardlik investitsiyasi, AQShda AI asosidagi energiya va ma’lumot markazlari qurilishiga yo‘naltirilgan
- Shamekh IV Solutions kompaniyasining Michigan shtatidagi $5.8 milliardlik sog‘liqni saqlash loyihasi, minglab ish o‘rinlarini yaratish ko‘zda tutilmoqda
- $80 milliardlik qo‘shma texnologik loyihalar, AQShning Google, Oracle, Salesforce, AMD va Uber kabi kompaniyalari va Fors Ko‘rfazi davlatlari o‘rtasida harakatlilik, yarimo‘tkazgichlar va sun’iy intellekt bo‘yicha hamkorlikni o‘z ichiga oladi
Bu raqamlar shunchaki sarmoya emas — ular milliy manfaatlar, biznes salohiyati va texnologik ambitsiyalarning uyg‘unlashganini ifodalaydi.
🏛️ Hukumatlar – o‘sish me’morlari sifatida
Riyozdan yuborilgan asosiy xabar shunday: davlat va xususiy sektor o‘rtasidagi hamkorlik endi tanlov emas — bu zarurat. Hukumatlar endi nafaqat qonunchilar, balki o‘sayotgan sanoatlar hamkorlari, savdo bitimlarining targ‘ibotchilari va xalqaro texnologiyalar ko‘prigini yaratishda faol ishtirokchilar bo‘lishmoqda.
“Bu texnologik diplomatiyaning yangi modeli,” — dedi AQShning yuqori lavozimli vakili. “Bu modelda davlatlar va startap ekotizimlari birgalikda rivojlanadi.”
Ayniqsa Markaziy Osiyo, Afrika va Janubi-Sharqiy Osiyo kabi rivojlanayotgan mintaqalar uchun bu faqatgina signal emas, imkoniyat.
👉 Asosiy saboq: Startaplaringizni global miqyosga olib chiqishni istasangiz, hukumatlar faqat yordamchi emas, strategik sheriklarga aylanishi zarur. Ular soft landing dasturlari, kapitalga kirish imkoniyatlari, qonuniy tartibga solish tizimlari va diplomatik yo‘laklarni ta’minlashi kerak.
Bu biz uchun nega muhim?
Startup Garageda biz ishonamizki: kelajakdagi iqtisodiy gigantlar faqat kapital yoki texnologiya emas, siyosat, innovatsiya va sarmoya birlashgan ekotizimlardan chiqadi.
Riyozda bo‘lib o‘tgan forum shunchaki tadbir emas edi — bu mamlakatlar o‘z tadbirkorlariga global sahnada qanday g‘alaba qozontirishi mumkinligi haqida puxta yo‘l xaritasidir.
Startaplar strategik milliy platformalar quraylik.
Faqat mahalliy emas, global miqyosda harakat qilaylik.
Muxammad Xalil
Startup Garage asoschisi www.startupgarage.uz | Kelajak avlod tadbirkorlarini tayyorlaymiz
Fikr bildirish