Bugungi kunda g‘oyalar tobora ko‘payib bormoqda. Shunday bir davrda yashayapmizki, ko‘pchilik o‘z fikrlarini ilgari surishga shoshilmaydi — “Bu allaqachon o‘ylab topilgan”, “Kimdir bajargan bo‘lsa kerak”, yoki eng yomoni: “Bu juda oddiy, arzimaydi”, deb o‘ylashadi. Biroq, musiqiy prodyuserlikdan texnologik tadbirkorlikka o‘tgan Devo Xarrisning fikricha, bunday taxmin sizga millionlarga tushishi mumkin.
Jon Legendning karyerasini boshlashga yordam bergan va keyinchalik Adventr nomli interaktiv striming platformasiga asos solgan Xarris o‘z hayotidagi burilish nuqtalaridan birini oddiygina moliya darsiga bog‘laydi.
Bu pul bir necha hafta davomida sinf doskasiga yopishtirilgan holda turdi. Unga hech kim tegmadi. Ko‘pchilik uni avvalgi darsdan qolgan narsami deb o‘ylab yoki shunchaki e’tiborsiz qoldirishdi. Nihoyat, bir necha mashg‘ulotdan so‘ng, bir talaba qo‘lini ko‘tarib so‘radi: “Ustoz, nima uchun doskaga 5 dollar yopishtirilgan?” Professor pulni yechib olib, qizga uzatdi. “Hech qachon pulni birovniki deb o‘ylamang,” dedi u.
Bu voqea Xarrisning xotirasida baholash modellari haqidagi har qanday ma’ruzadan ko‘ra uzoqroq saqlanib qoldi.
U LinkedIn’da shunday yozdi: “Kimdir allaqachon g‘oyani sinab ko‘rgan, ruxsat olgan yoki ishni bajargan deb o‘ylasangiz, millionlab pulni qo‘ldan boy berasiz.”
Bu haqiqat tarix davomida takror va takror isbotlangan: Odamlar ming yillar davomida yuklarini xaltalarda ko‘targan, lekin 1500-yilgacha hech kim kiyimga cho‘ntak tikishni o‘ylamagan. G‘ildirakli chamadon faqat 1972-yildan keyin ommalashgan. Atsteklar o‘yinchoqlarga g‘ildirak o‘rnatgan, ammo ularni hech qachon transport vositasi sifatida ishlatmagan. Basketbol o‘yinidagi uch ochkolik zarba esa uzoq vaqt jiddiy qabul qilinmagan, to o‘yin qoidalarini butunlay o‘zgartirgunga qadar.
Aniq g‘oyalar har doim ham amalga oshirilmaydi – bu esa imkoniyat yaratadi.
Xarris o‘zining prodyuserlik faoliyatida ko‘pincha shunchalik mukammal zarbalar yoki namunalarga duch kelar ediki, u ikkilanib qolardi. “Albatta, boshqa birov bundan allaqachon foydalangan bo‘lsa kerak,” deb o‘ylardi u. Ammo bu oddiy, e’tibordan chetda qolgan g‘oyalarning ko‘pchiligi uning eng katta muvaffaqiyatlariga aylanib ketdi.
Xuddi shunday ikkilanish har bir sohada kuzatiladi. Biz uchrashuvni taklif qilmaymiz, chunki bizdan muhimroq kimdir taklif qilgan deb o‘ylaymiz. G‘oyamizni taklif qilmaymiz, chunki uni katta kompaniya allaqachon o‘ylab qo‘ygandir deb taxmin qilamiz. Ishga ariza topshirmaymiz, chunki bizdan malakali odam, albatta, birinchi bo‘lib topshirgan deb o‘ylaymiz.
Ammo haqiqat shundaki, ba’zi eng yaxshi imkoniyatlar ko‘z oldimizda, qo‘l tegmagan holda yotibdi — ular qimmatsiz bo‘lgani uchun emas, balki hamma ularni kimdir allaqachon olgan deb o‘ylagani uchun.
“5 dollarlik pul qoidasi” ana shu taxminni rad etish haqida. Agar biror narsa qimmatli ko‘rinsa, kutib o‘tirmang. Unga intiling. Nari borsa, uning boshqa odam tarafidan olinganini bilib olasiz. Eng yaxshi holatda, u sizniki bo‘lishi mumkin.
Shunday ekan, keyingi safar “juda aniq” g‘oyaga asoslanib harakat qilishdan ikkilansangiz, taxtadagi o‘sha pulni eslab, o‘zingizdan so‘rang: Agar uni hali hech kim olmagan bo‘lsa-chi?
Tayyorladi: Navro‘zaxon Bo‘riyeva
