2025-yil 19-mart kuni Prezident Shavkat Mirziyoyev tadbirkorlar bilan uchrashuvda kichik biznesni qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan muhim tashabbuslarni e’lon qildi. Ularning eng asosiylaridan biri bu — “Birinchi imkoniyat” tamoyili bo‘lib, u 2025-yil 1-iyuldan kuchga kiradi.
“Birinchi imkoniyat” tamoyili nimani anglatadi?
Mazkur tamoyilga ko‘ra, yangi ochilgan kichik tadbirkorlik subyektlari agar o‘z faoliyatining birinchi yili davomida savdo yoki tadbirkorlik sohasida birinchi marta ma’muriy huquqbuzarlik sodir etsa, ular javobgarlikdan ozod etiladi.
Ya’ni, jarima solish o‘rniga, tadbirkorga xatosini tuzatish imkoniyati beriladi. Bu yondashuv jazolash emas, balki o‘rgatish va yo‘l-yo‘riq ko‘rsatishga qaratilgan.
Prezident Mirziyoyev bu borada shunday degan edi:
“Yangi ish boshlagan tadbirkorlar birinchi yilda xatoga yo‘l qo‘yishi tabiiy holat. Muhimi, ular bu xatolarni tuzatishni bilsin. Davlat esa ularni jazolamasligi, balki yo‘l ko‘rsatishi kerak.”
Qonunchilikdagi o‘zgarishlar va barqarorlik
Adliya vazirligi xabariga ko‘ra, 2025-yil 1-iyuldan 2028-yil 1-yanvarga qadar kichik va o‘rta biznes subyektlariga yangi majburiyatlarni yuklovchi hujjatlar qabul qilinmaydi — bu borada moratoriy joriy qilinadi.
Shuningdek, “yagona sana — yangi qoida” tamoyiliga asosan, barcha yangi tartiblar faqat 1-yanvar yoki 1-iyul kunlaridan kuchga kirishi belgilandi. Bu esa tadbirkorlar uchun tartibga solishdagi aniqlikni ta’minlaydi va rejalashtirishni osonlashtiradi.
Yopilayotgan bizneslarga yengilliklar
2025-yil 1-sentabrdan boshlab quyidagi talablarga mos keluvchi kichik va o‘rta bizneslar o‘z faoliyatini ixtiyoriy tugatmoqchi bo‘lsa, soliq tekshiruvisiz yopilish huquqiga ega bo‘ladi:
- So‘nggi 3 yilda tushgan jami daromadi 10 milliard so‘mdan oshmagan bo‘lishi;
- Davlat byudjeti va kreditorlar oldida qarzdorligi yo‘qligi;
- Soliq hisobotlarini muntazam topshirib kelayotgani;
- “Xavfni tahlil qilish” elektron tizimida past xavf guruhida ekanligi.
Bu islohot orqali biznesni yopish jarayoni soddalashtirilib, ortiqcha byurokratik to‘siqlar bartaraf etiladi.
$50 million dollarlik xorijiy investitsiya jalb etiladi
Iqtisodiyot va moliya vazirligi davlat ulushi 50 foizdan yuqori bo‘lgan tijorat banklari va venchur jamg‘armalari bilan birga 2026-yil 1-aprelgacha 50 million AQSh dollari miqdorida xorijiy investitsiya jalb etishni rejalashtirgan. Ushbu mablag‘lar startaplar va innovatsion loyihalarni moliyalashtirishga yo‘naltiriladi.
O‘zbekistonda joriy qilinayotgan “Birinchi imkoniyat” tamoyili — tadbirkorlikni rivojlantirishda yangi bosqichni boshlab beradi. Bu yondashuv orqali hukumat jazolash emas, balki qo‘llab-quvvatlash va o‘qitish tamoyilini ustun qo‘yadi.
Yangi islohotlar bilan birga, qonunchilikdagi aniqlik, soliqqa oid yengilliklar va xorijiy sarmoyalarni jalb etish orqali mamlakatda barqaror va qulay biznes muhitini shakllantirish yo‘lida muhim qadamlar tashlanmoqda.
Fikr bildirish