Katta g‘oyalarni muvaffaqiyatli startaplarga aylantirish jarayoni ko‘pincha mablag‘ to‘plash qiyinchiliklarini yengib o‘tishga bog‘liq bo‘ladi. Har yili dunyo bo‘ylab millionlab bizneslar yaratiladi, ammo faqatgina oz qismi kerakli yordamni qo‘lga kiritib, muvaffaqiyat qozonadi. San-Fransiskoda joylashgan Plug and Play kompaniyasining boshlang’ich bosqich investori Letizia Royo-Villanova Tokio shahridagi Red Bull Basement global finalida asoschilarda qanday fazilatlarni izlayotgani, ular duch keladigan qiyinchiliklar va Yevropaning innovatsion bo‘shliqlarini qanday bartaraf etish haqida o‘z fikrlari bilan o‘rtoqlashdi.
Muvaffaqiyatli asoschilarning asosiy fazilatlari
Royo-Villanovaga ko‘ra, asoschining maqsadi va samimiyligi ajratuvchi omil hisoblanadi. “Ta’sischilar o‘zlari hal qilayotgan muammoni yechishga chin dildan qiziqishlari kerak. Bu faqat moliyaviy foyda uchun emas, balki ular uchun bu masala chuqur ahamiyatga ega bo‘lgani uchun ham muhimdir,” deydi u. Bu haqiqiylik ko’pincha shaxsiy tajribadan yoki muammoga kuchli aloqadan kelib chiqadi.
Ammo faqat ishtiyoq yetarli emas. Ta’sischilar o‘z g‘oyalarini investorlarga, mijozlarga va potensial jamoa a’zolariga sotishda yuqori mahorat ko‘rsatishlari lozim. U: «Eng yaxshi ta’sischilar eng iqtidorli kadrlarni o‘ziga jalb qiladi,» deya ta’kidlaydi.
To‘g‘ridan-to‘g‘ri sanoat tajribasi afzallik bo‘lsa-da, har doim ham muhim emas. “Ba’zi tadbirkorlar kompaniyalar yaratish ishtiyoqi bilan tug‘ilgan bo‘ladi,” deydi u. Ammo mijozni va bozorni tushunish o‘rnini hech narsa bosa olmaydi. “Muammo va sohani chuqur bilish kelajakda imkoniyatlarni ochishga yordam beradi.”
Va nihoyat, shaxsiy xarizma va muloqot qilish qobiliyati katta ahamiyatga ega. “Dastlabki 30 daqiqada siz asoschi bilan uzoq muddat hamkorlik qilishni xohlaysizmi yoki yo‘qmi, his qilasiz,” deydi Royo-Villanova. Startapni qurish yaqin hamkorlikka asoslanadi, shuning uchun kuchli shaxsiy munosabat o’rnata olish o‘ta muhimdir.
Pitch qilishdagi keng tarqalgan xatolar
Investorlarni jalb qilish uchun ta’sirli taqdimot qila olish juda muhim. Ammo ko‘plab asoschilar umumiy muammolarni muhokama qilishga haddan tashqari ko‘p vaqt sarflab, o‘zlarining aniq yechimlariga yetib bora olishmaydi. “Masalan, agar iqlim bo‘yicha startap iqlim inqirozini tushuntirishga 15 daqiqa sarflasa, bu vaqtni behuda sarflagan bo‘ladi,” deydi u. “Uni qisqacha umumlashtiring va muhim bo‘lgan narsaga — yechimingizga o‘ting.”
Yakka tadbirkorlar esa investorlarni ishontirishda qo‘shimcha qiyinchiliklarga duch kelishadi. Ikkita yoki undan ortiq kishidan iborat jamoalar, ayniqsa, o‘zaro to‘ldiruvchi ko‘nikmalarga ega bo‘lsa, ko‘proq chidamli hisoblanadi. “Startapni boshqarish o‘zi yetarlicha qiyin,” deydi Royo-Villanova. “Hamma narsani bo‘lishadigan hamkorning borligi katta ahamiyatga ega bo‘lishi mumkin.”
Dastlabki bosqichdagi startaplarni boshqarishdagi qiyinchiliklar
Pitchdan tashqari, startapni muvaffaqiyatli boshqarish strategik qarorlar qabul qilishni talab qiladi. Eng katta xatolardan biri noto‘g‘ri investorlarni tanlashdir. “To‘g‘ri venchur kapitalist nafaqat pul beradi — ular strategik qiymat olib keladi, masalan, ishga olish, savdo yoki sanoat aloqalari orqali,” deydi u.
Yana bir muhim masala— iste’dodlarni jalb qilish. Startaplar arzonroq xodimlarni yollash orqali mablag‘ tejashga harakat qilishlari mumkin, ammo bu ko‘pincha samaradorlikka salbiy ta’sir ko‘rsatadi. “To‘g‘ri nomzodni topishga va birinchi kundan boshlab kuchli kompaniya madaniyatini yaratishga e’tibor qarating,” deya maslahat beradi u.
Nihoyat, moslashuvchanlik kalit hisoblanadi. Asoschilar o‘z dastlabki g‘oyasi mijozlarga yoqmasa, yo‘nalishni o‘zgartirishga tayyor bo‘lishlari kerak. “Potensial foydalanuvchilar bilan erta muloqot qiling, muammoni ko’rib chiqing va kerak bo‘lsa yo‘nalishni o‘zgartirishdan qo‘rqmang. Tezda muvaffaqiyatsizlikka uchrash muvaffaqiyatsizlik emas; bu rivojlanishdir,” deydi Royo-Villanova.
Yevropaning innovatsion bo‘shligini qisqartirish
Yevropadagi innovatsion ekotizim o‘ziga xos qiyinchiliklarga duch keladi. Royo-Villanova tadbirkorlik bo‘yicha erta tajribaning yetishmasligini katta to‘siq sifatida ko‘radi. “Yoshlar orasida innovatsiya madaniyatini joriy etish kelajakda katta ta’sir ko‘rsatishi mumkin,” deydi u.
Regulyatsion murakkablik va korporativ xavfsizlikka moyillik ham o‘sishga to‘sqinlik qiladi. Shimoliy Amerikaning dinamik tadbirkorlik madaniyatidan farqli ravishda, Yevropa korporatsiyalari ko‘pincha ehtiyotkor yondashuvni qabul qiladi. EU Inc kabi tashabbuslar ushbu muammolarni regulyatsiyalarni soddalashtirish va startaplarning o‘sishini qo‘llab-quvvatlash orqali hal qilishga intiladi.
Imkoniyatlarni kashf etish
Ishtiyoqni, mijozlarni tushunishni va kuchli muloqot qobiliyatlarini o‘zida mujassamlashtirgan hamda mablag‘ yig‘ish va xodimlarni yollashdagi noto‘g‘ri qarorlar kabi umumiy xatolardan qocha oladigan ta’sischilar muvaffaqiyatga erishishlari mumkin. Ta’lim, regulyatsiya islohoti va madaniy o‘zgarishlar orqali Yevropaning muammolarini hal qilish global sahnada raqobatbardosh startaplar uchun rivojlanayotgan innovatsion ekotizimni yaratishi mumkin.
