Yaqinda OpenAI katta yangilik e’lon qildi: endi ilovalar bevosita ChatGPT ichida ishlaydi. Bu degani, foydalanuvchilar sayohat buyurtma qilish, musiqiy pleylaystlar yaratish yoki dizaynlarni tahrirlash uchun boshqa dasturlarga o‘tmasdan, bularning barchasini ChatGPT orqali bajara oladi.
Texnologiya olamida bu yangilik “universal ilovalar platformasi” sifatida qarshi olindi. Ba’zilar hattoki ChatGPT Apple’ning App Store’ini yillar davomida egallab kelgan taxtdan tushiradi, deb aytishmoqda. Ammo bu hali yakuniy xulosa emas. Agar Apple o‘z strategiyasini to‘g‘ri yo‘lga qo‘ysa, u nafaqat ilovalar dunyosidagi ustunligini saqlab qoladi, balki sun’iy intellekt davrida “ilova” tushunchasining o‘zini qayta talqin qilishi mumkin.
Siri – qayta tug‘ilishga hozir
Apple ko‘p hollarda yangilikni birinchi bo‘lib joriy etmaydi, lekin u buni har safar mukammal qiladi. OpenAI tezlik bilan tajribalar o‘tkazayotgan bir paytda, Apple o‘ziga xos yo‘l tutadi: u sekin yuradi, ammo yetib kelganida qoidalarni o‘zgartiradi. Kompaniya allaqachon apparatni, operatsion tizimni va foydalanuvchilar tajribasini to‘liq nazorat qiladi. U dunyo bo‘yicha 1,5 milliard iPhone foydalanuvchisiga ega — bu ChatGPT’ning 800 million haftalik foydalanuvchisidan ancha ko‘p.
Agar Apple sun’iy intellektni o‘z ekotizimiga to‘g‘ri singdira olsa, Siri endi masxara obyekti emas, balki kelajak interfeysiga aylanishi mumkin. Apple’ning yangi strategiyasi oddiy, ammo inqilobiy: ilova ikonkasini yo‘q qil, lekin ilovaning o‘zini saqlab qol. Ya’ni, foydalanuvchilar endi ekran tugmalariga bosish o‘rniga, shunchaki gapirish orqali istagan ishini bajaradi. Kamroq bosish, ko‘proq muloqot.
Ilovalar o‘ldi — yashasin ilovalar
Yillar davomida ilovalar bizning raqamli hayotimiz markazida bo‘ldi. Ular iPhone’ni inqilobiy qurilmaga aylantirdi. Ammo bugungi kunda bu metafora eskirmoqda. Endi odamlar restoran tavsiyasi uchun biror ilovadan emas, Siri yoki ChatGPT’dan so‘raydi. Film haqida ma’lumot kerak bo‘lsa, Google o‘rniga sun’iy intellektdan so‘rashadi.
Qidiruv tizimida sahifalarni titkilab chiqish yoki turli ilovalarning murakkab interfeyslari bilan ishlash endi zerikarli tuyuladi. OpenAI bu muammoni hal qilishni istaydi — lekin uning yangi tizimi hali yaxshi ishlamayapti. ChatGPT ichida ilovani chaqirish uchun foydalanuvchi avval uning nomini aytishi, ruxsat berish oynalaridan o‘tishi va so‘rovni to‘g‘ri yozishi kerak. Bloomberg so’rovnomasiga ko‘ra, kichik xatoliklar ham ilovani “osilib qolgan” holatga olib kelishi mumkin.
Shunday ekan, savol tug‘iladi: bu haqiqiy kelajakmi yoki shunchaki oraliq bosqichmi?
Apple’ning jimlikdagi ustunligi
Apple’ning kuchi — yangilikda emas, tizimdagi uyg‘unlikda. Uning foydalanuvchilari sodiq, ilovalari esa allaqachon ularning telefonlarida o‘rnatilgan. Yaqin kelajakda yangilangan Siri yordamida foydalanuvchilar ilovalar bilan tabiiy tilda muloqot qila oladi. Masalan:
- “Buvimga FaceTime orqali qo‘ng‘iroq qil,”
- yoki “Darkroom’da kinematik filtrni qo‘llang,” — deb aytish kifoya.
Bu yangi yondashuv foydalanuvchini yangi interfeysga o‘rgatishni talab qilmaydi. Aksincha, u mavjud odatlar va ishonchga tayanadi. Yana bir afzallik — ishlab chiquvchilarga ilovalarni boshqatdan yozish shart emas. SiriKit va App Intents kabi tizimlar allaqachon mavjud, va ular yangi AI imkoniyatlarini qabul qilishga tayyor.
Apple Intelligence — yangi mantiq
WWDC 2024’da taqdim etilgan Apple Intelligence konsepsiyasi kompaniya tarixidagi eng katta AI qadami bo‘ldi. Bu oddiy javob beruvchi tizim emas; bu kontekstni tushunuvchi va foydalanuvchi niyatini aniqlay oladigan yordamchi.
Masalan:
- “Taqdimotdagi eslatmalarimni ko‘rsat,” desangiz, Siri kerakli faylni ochadi.
- “Bu matnni rasmiyroq yoz,” desangiz, Notes avtomatik tahrir qiladi.
Apple avvalo xabarlar, to‘lovlar, mashqlar, media va ish unumdorligi kabi amaliy sohalarga e’tibor qaratmoqda. Qisqasi, Apple chatbot yaratmoqchi emas — u iPhone’ni tabiiy muloqot vositasiga aylantirmoqchi.
OpenAI uchun hali sinov davri
OpenAI’ning yangi tizimi ajoyib g‘oya, ammo hali to‘liq shakllanmagan. U Model Context Protocol (MCP) texnologiyasiga asoslanadi — bu ChatGPT’ni Spotify, Canva, Booking.com kabi uchinchi tomon ilovalari bilan bog‘laydi. Ammo bu texnologiyaning keng tarqalishi vaqt oladi. Foydalanuvchi uchun esa yangi ilovani o‘rnatish, login kiritish, ikki bosqichli tasdiqlashdan o‘tish — bu jarayonlar qulay emas.
Bundan tashqari, ChatGPT interfeysi ilovalarning dizaynini va brendini yo‘qotadi. Kimlargadir bu soddalik yoqadi, boshqalar esa sevimli ilovasining o‘ziga xosligini sog‘inadi.
Qurilma — asosiy maydon
OpenAI shunchaki dasturiy platforma bo‘lib qolishni istamaydi. Shu bois u hozirda Apple’ning sobiq dizayn rahbari Jony Ive bilan yangi AI qurilmasi ustida ishlamoqda. Ammo hozircha ular smartfonni almashtira oladigan yangi paradigma topa olishgani yo‘q. Shu bilan birga, odamlar “doimo tinglab turadigan” qurilmalarga nisbatan ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo‘lishmoqda — maxfiylik va ijtimoiy me’yorlar bunga to‘sqinlik qilmoqda.
Natijada, OpenAI hozircha “boshqa ilovalarni boshqaradigan ilova” darajasida qolmoqda. Apple esa sizning cho‘ntagingizdagi qurilmaga allaqachon egalik qiladi.
Uzoq poyga endigina boshlanmoqda
Apple va OpenAI o‘rtasidagi raqobat — kimda kuchliroq sun’iy intellekt borligi haqida emas. Bu raqobat — kim AI’ni kundalik hayotda tabiiy, sezilmas tarzda joriy eta oladi degan poyga. OpenAI sizni ChatGPT orqali hamma ishni qilishga o‘rgatmoqchi.
Apple esa sizga shunchaki iPhone bilan gaplashish imkonini bermoqchi — qolganini Siri jimlikda hal qiladi.
Agar Apple bu safar o‘z rejasini to‘liq amalga oshira olsa, “ilovani ochish” degan tushuncha o‘zi ortda qoladi — chunki hamma narsa oddiy so‘z orqali bajariladigan bo‘ladi. Balki o‘shanda Siri — yillar davomida masxara qilingan yordamchi — nihoyat odamlar kutgan darajada aqlli va foydali tizimga aylanar.nChunki hali kech emas: Apple hanuz sun’iy intellekt poygasida g‘alaba qozonish imkoniga ega.
