2024-yil 26-dekabrda Vazirlar Mahkamasi tomonidan elektron tijoratni rivojlantirishga doir yangi yondashuvlarni belgilovchi 885-sonli qaror qabul qilindi. Ushbu hujjat quyidagi yo‘nalishlarni qamrab oladi:
- me’yoriy-huquqiy bazani takomillashtirish;
- zamonaviy logistika infratuzilmasini yaratish;
- bozor ishtirokchilarining huquqlarini himoya qilish.
Mazkur qarorda yangi tushunchalar va tasniflar kiritilgan bo‘lib, bu tadbirkorlik subyektlari hisobini yuritish va statistikani yig‘ishni soddalashtiradi.
Eslatib o‘tamiz, elektron tijoratni tartibga solish va rivojlantirish bo‘yicha vakolatli organ sifatida o‘tgan yili Prezident tomonidan Milliy istiqbolli loyihalar agentligi belgilangan edi.
Asosiy qoidalar
Faqat O‘zbekiston rezidenti bo‘lgan yuridik shaxslar elektron savdo operatorlari, buyurtma yig‘uvchi platformalar va raqamli translyatsiya xizmatlarini ko‘rsatuvchilar sifatida faoliyat yuritishi mumkin.
Istisnolar
Tovar yoki xizmatlar haqida ma’lumot taqdim etib, elektron bitim tuzish majburiyatini olmagan yuridik shaxslar va tadbirkorlar elektron tijorat subyektlari hisoblanmaydi.
2025-yil 1-iyuldan kiritiladigan yangiliklar
- Elektron tijorat operatorlarini ro‘yxatdan o‘tkazish xabarnoma tartibida amalga oshiriladi.
- Bozor ishtirokchilari barcha hisob-kitoblarni alohida bank hisob raqamlari orqali yuritishlari shart.
- O‘zini o‘zi band qilgan shaxslarning daromadlari bank kartasiga bog‘langan maxsus hisob raqamida hisobga olinadi. Ushbu mablag‘lar aylanma uchun soliq hisobida ham e’tiborga olinadi.
O‘zini o‘zi band qilgan shaxslar uchun xususiyatlar
Tashish va yetkazib berish bilan shug‘ullanuvchi o‘zini o‘zi band qilgan shaxslar:
- yetkazib beruvchilar bilan hisob-kitob qilish uchun mablag‘larni maxsus bank hisob raqamlarida saqlashlari mumkin;
- naqd to‘lovlarni qabul qilib, yetkazib beruvchiga o‘tkazilgan summaga teng mablag‘ni qoldirishi mumkin.
Elektron platformalar orqali eksportni soddalashtirish
Yuridik shaxslar, tadbirkorlar va o‘zini o‘zi band qilgan shaxslar tovarlarni pochta va kuryer xizmatlari orqali shartnoma ro‘yxatdan o‘tkazmasdan chet elga jo‘natishlari mumkin. Shu bilan birga, platformalar soliq va bojxona tizimlari bilan integratsiya qilinishi shart.
Kelgusidagi o‘zgarishlar
Qaror amaldagi me’yoriy hujjatlardagi kamchiliklarni bartaraf etish va sohani samarali tartibga solish uchun qonunchilikka o‘zgartirishlar kiritishni nazarda tutadi. Bu yangi me’yorlarni amaldagi hujjatlarga moslashtirishni ham o‘z ichiga oladi.
Ushbu qabul qilingan chora-tadbirlar O‘zbekistonda elektron tijoratni rivojlantirish uchun qulay sharoitlar yaratadi. Bozor ishtirokchilarining huquqlarini himoya qilish va zamonaviy yondashuvlarni joriy etish sohada raqamli texnologiyalarni tezroq joriy qilish va ishonchni oshirishga yordam beradi.
